این متن شامل 48 صفحه می باشد

بشر در مسير تكامل براي مقابله و تسلط برآن به ابزارهاي قاطعي مجهز شده است كه هر يك براي بقاي او اهميت بسياري داشته‌اند. زماني كه اين ويژگي‌ها را بررسي مي كنيم، حياتي بودن بعضي از آنها عجيب به نظر مي‌رسد زيرا كه احساس ناشي از آنها چندان خوشايند نيست و با پيش فرض نه چندان صحيح ما كه « هر چه خوشايندتر است اهميت بيشتري در بقاي ما دارد» جور در نمي‌آيد. احساس‌هايي چون درد بيماري و حتي ترس از جملة اين ويژگي‌هاي ناخوشايند اما بسيار حياتي مي‌باشند. و قطعاً در گونه ما كساني كه فاقد يكي از اين ويژگيها بوده‌اند، از بين رفته‌اند.

همانطور كه گفته شد ترس، از اين ويژگي‌هاي حياتي است و بشر به كمك آن از خطرات زيانبار محيط اجتناب نموده بقاي خويش را حفظ نموده است.

« در سال 1872 داروين متوجه شد كه انسان و حيوانات، هيچان را با حالتهاي مختلف نشان مي‌دهند، به عقيدة او، اين حالت پديده‌اي عالگمير مي‌باشد و در تمام فرهنگ‌ها يكسان است.» [1] زماني كه فوبي را به عنوان يك ترس تعريف مي نماييم به آن اهميت بقايي مي‌بخشيم اما معتقديم اين ويژگي به انحراف كشيده شده است. زيرا در ادامة تعريف مي‌آوريم كه اين ترس، شديد، غير منطقي و غير طبيعي است و مانع از انجام فرآيندهاي حياتي ديگر در فرد مي‌شود، كه اين برخلاف جهت بقا مي‌باشد.

بنابراين شناخت و در نتيجه درمان فوبي كه يكي از شايعترين اختلالات اضطرابي است، با اهميت جلوه مي‌نمايد.

در اين پژوهش كوتاه كوشش شده كه نگاهي هر چند اجمالي به اختلال فوبي و بويژه فوبي ـ خاص انداخته شود. بنابراين ابتدا از تعريف فوبي و مفاهيم وابسته آغاز شده تا خواننده براي ورود به بحث، آشنايي پايه‌اي كسب نمايد. آنگاه به سراغ منابع فارسي كه اين اختلال را دقيق‌تر مورد بررسي قرار داده‌اند، مي‌رويم.

در پايان نيز سه مقاله اينترنتي به همراه ترجمة آن ارائه شده به اميد انكه در جهت تشريح اين اختلال و روش‌هاي درماني آن گامي هر چند كوچك برداشته شده باشد.

تعريف فوبيا ( هراس)

هراس: ترس يا بيزاري غير طبيعي و يا شديد از چيزي.[2]

هراس: ترس غير منطقي، غير طبيعي و دائمي از يك شئ يا موقيعت خاص.[3]

هراس: هر ترس يا دلهرة غير طبيعي دائمي: همچنين، واژه‌اي كه حاكي از ترس يا انزجار غير طبيعي است.

هراس ساده، هراس از اشياء اما نه از موقعيت‌ها ( گذر هراسي ) يا ( نه ) از اعمال. (هراس، اجتماعي ) مانند ترس از سگ، گربه، موش، عنكبوت، خون و زخم، هراس از مكان بسته، هراس از بلندي، و مسافرت هوايي؛ هراس اجتماعي، هراس از اعمال، و نه از موقعيت‌ها ( گذر هراسي )يا (نه ) از اشياء ( هراس ساده)، كه در آن فرد از تحقير و شرمندگي مي‌ترسد. به عنوان مثال( ترس از سخنراني در جمع يا خوردن يا استفاده ازتوالت عمومي.[4]

هراس: يك اصطلاح يوناني براي ترس يا دلهره: بر اساس اين ريشه‌شناسي، به هراسهاي خاص بدرستي اسامي با ريشة يوناني داده شده است، به عنوان مثا، پيروفوبيا = ترس از آتش، نيكتوفوبيا = ترس از تاريكي، و غيره. در شيوة روانپزشكي استاندارد، يك واكنش پيش از آنكه بدرستي بعنوان يك هراس( فوبي ) طبقه‌بندي گردد نيازمند فاكتورهاي متعددي است. بويژه اينكه، ترس مي‌بايست دائمي و شديد باشد، يك نياز اجباري به گريز يا اجتناب از موقعيت يا شي، هراس‌زا وجود داشته باشد و ترس مي‌بايست غير منطقي باشد و بر پاية قضاوت درستي استوار نباشد. [5]

.Pholia ( Fo be -a )

فوبي، هراس، فوبي عبارتست از ترس شديد و رجعت كننده‌اي كه دليل منطقي براي آن نمي‌توان پيدا كرد. فوبوس (Phobos ) نخستين بار در لغت طبي دو هزار سال قبل در رم در تعريفترس از آب (Hydrophobia ) كه از علائم هاري قلمداد شده است به كار رفت. هر چند اين واژه تا قرن نوزدهم وارد روانپزشكي نشد، معهذا ترس فوبيك و رفتار فوبيك در مقالات طبي پيش از آن بسيار ديده مي‌شود. بقراط به دو بيمار فوبيك اشاره كرده است كه يكي با شنديدن صداي ني دچار « وحشت » مي شد و دومي از نزديك شدن به كم عمق‌ترين چاله‌ها دچار هراس مي‌گرديد. لغت فوبي در قرن نوزده عموميتي يافت و نخستين بار در سال 1848 در يك فرهنگ پزشكي « Syphilophobia » به معني « ترس شديد از سفليس » كه منجر به حصول علائم خيالي بيماري مي‌گردد، ظاهر شد.

از اواخر قرن نوزدهم تضاد مداومي در ارتباط فوبي‌ها با ساير امراض رواني در مقالات طبي به چشم مي‌خورد. ژانه و كرپلين گاهي از فوبي‌ها و وسواس طوري صحبت مي‌كنند كه گويي آنها مترادف هم هستند. فوبي‌ها با ترس‌هاي معمولي از نظر شدت، طول مدت، غير طبيعي بودن و ايجاد ناتواني به خاطر امتناع از موقعيت‌هاي ايجاد كنندة فوبي مشخص هستند. فوبي‌ها ممكن است منفرد يا متعدد باشند. ترس از حيوانات احتمالاً شايع‌ترين نوع فوبي منفرد، يا اقلاً شايع‌ترين نوعي است كه مورد مطالعه قرار گرفته است.

[1]- پورافكاري، نصرت ا... ـ فوبي – تهران ـ رشد – 1382.

[2]- Oxford Advanced learner’s Dictionary

-[3] The American Heritage Dictionary, 2002.

[4]- Medical Dictionary, Dorland’s pocket, 24th edition

[5]-Reber A., Dictionary of Psychology, 1995.