این متن شامل 111 صفحه می باشد 

منشاء گندم به درستي روشن نيست ، هرودوت مورخ معروف يوناني كه يادداشت هايي از يك پيشواي مذهبي كلده را جمع آوري كرده ، از مطالعه آنها به اين نتيجه رسيده كه گندم در زمان حكومت كلده و آشور و پيش از آن در بين النهرين به طور وحشي مي روييده است ، او در پنج قرن پيش از ميلاد در نوشته هاي خود روش خرد كردن گندم و تهيه نام درمصر را شرح داده است .

كاوش هاي باستان شناسي اخير نشان داده است كه گونه هاي گندم وحشي از حدود 15000 سال پيش از ميلاد در مصر و بين النهرين مي روييده است .

دانه هاي گندم همراه با موميايي هاي فراعنه مصر از اهرام اين كشور به دست آمده است . استرابون 1- مورخ معروف معتقد است كه نوعي گندم وحشي از سواحل رود سند به دست آمده ، لينه گندم را متعلق به كوه هاي اورال مي داند و اديسه آنرا از سيسيل مي داند ، به هر حال بيشتر پژوهشگران منشاء گندم را جنوب غربي آسيا دانسته اند و تا آنجا كه به كشور عزيزمان مربوط مي شود نمونه هاي گندم در كاوش هاي باستان شناسي دامغان كشف شده كه نشانه قدمت اين گياه در آن منطقه است .

همچنين در غارهاي نزديك درياچه خزر و همدان دانه هاي گندم به دست آمده است و باستان شناسان عقيده دارند كه گندم از حدود پنج تا شش هزار سال پيش از ميلاد در اين مناطق كشت مي شده است ، در حال حاضر هم در بيشتر كوههاي كشورمان نمونه هاي گندم وحشي ديده مي شود . و يكي از گونه هاي گندم با پسوند اسم باستاني كشورمان Persia نامگذاري شده است .

در سال 1348 باستان شناسان دانشگاه شيكاگو در حفريات روستاهاي عراق دو نوع گندم به دست آورده اند .

2-1 . گياه شناسي گندم

تعداد گونه هاي شناخته شده گندم متجاوز از 3000 است ، اما از بين اين تعداد حدود 10 گونه به طور كامل شناسايي شده و از بين اين تعداد سه گونه در تجارت بين المللي داراي اهميت بيشتري مي باشند كه هر سه از جنس تريتيكوم هستند و عبارتند از :

Triticum Vulgar ( Common wheat ) – T.Compactum ( club – wheat )

تريتيكوم و ولگار مهم ترين گندم مورد استفاده آسياب داران براي توليد آرد مناسب جهت توليد نان است ، بعلاوه بيشتر آرد مصرفي براي توليد بيسكويت و كيك هم از همين گونه توليد مي شود ، تريتيكوم و ولگار در محدوده اي از شرايط اقليمي قادر به رشد است و بنابراين عموميت كمتري دارد .

تريتيكوم ديوروم مناسب ترين گونه گندم براي توليد ماكاروني است .

تريتيكوم كمپكتوم داراي مقدار پروتئين كمتري است و براي توليد فرآورده هاي قنادي و بيسكويت مناسب است .

3-1 . مشخصات فيزيكي دانه گندم

متوسط طول دانه گندم 6 ميليمتر ، عرض 8/2 ميليمتر ، ضخامت 3/2 ميليمتر و بيضوي شكل است كه يك طرف آن صاف و داراي برآمدگي است و طرف ديگر آن داراي شكافي در تمام طول دانه است ، دانه گندم به طور مشخص از سه قسمت آندوسپرم ، پوسته و جوانه تشكيل شده است .

1-3-1 . آندوسپرم

آندوسپرم از سلولهايي به اندازه واشكال مختلف تشكيل شده كه ديواره آنها از مواد پروتئيني تشكيل شده وداخل آن گرانول هاي نشاسته قرار دارد .

83% وزن دانه را تشكيل مي دهد و قسمت عمده تركيب آن نشاسته است ، بعلاوه حدود 75 % از پروتئين دانه هم در همين قسمت قرار گرفته ، مقدار مواد معدني آن كم و حدود 3/0 تا 4/0 % است .

آندوسپرم داراي ساختمان يكنواختي نيست و هر چه به مركز دانه نزديك شومي ميزان پروتئين كمتر ميشود و در قسمت مركزي دانه مقدار پروتئين

1-Strabone