این متن شامل 37 صفحه می باشد 

زندگي امروز در حالي ادامه مي يابد كه سايه افكني شرايط عدم اطمينان بر كليه امور ،به علل مختلف فرايند تصميم گيري را به كلي متحول ساخته است .تغييرات قيمت كالاهاي اساسي ،تغيير نرخ سود و همچنين قيمت سهام مواردي هستند كه سازمانهاي امروزي دائما ًبا آن دست به گريبانند .اين تغييرات در كنار ساير تغييرات محيطي سازمانها ،باعث ظهور نظريات جديد علمي در حوزه مديريت شده است.

در تصميم گيري هاي مديريتي هيچ مبحثي ضروري تر و مهمتر از ارزيابي و مديريت ريسك نيست. قيمت سهام تا حدودي از ميزان ريسكي كه سرمايه گذار براي ماندن در شركت آن را مي پذيرد متأثر ميشود و شركتها معمولاً سعي ميكنند تركيب مناسبي ميان ريسك و بازده ايجاد كنند بطوري كه بتوانند ثروت سهامداران را به حداكثر برسانند .منظور پيدا كردن يك راه حل سرمايه گذاري قابل قبول نيست بلكه تعيين يك وضعيت مناسب براي معيار ريسك و بازده است.

تصميم گيري در مورد طرحهاي سرمايه گذاري اغلب براساس سودآوري ميزان ريسك و ريسك پذيري مديريت و سهامداران صورت مي پذيرد.

ريسك جزء لاينفك زندگي انسانهاست و سازمانهاست و كليه موقعيتهاي تصميم گيري با يك نوع يا طيف متنوعي از ريسكها روبرو است پذيرش ريسك به خودي خود بد نيست مهم اينست كه بدون دليل منطقي در معرض ريسك قرار نگيريم . زندگي بشر با پذيرش ريسك عجين شده بنحوي كه شايد عدم ريسك پذيري مطلق موجب ميشد كه زندگي انسانها در مرتبه پايينتري نسبت به سطح فعلي قرار بگيرد از ديدگاه مالي كسب بازده پذيرش ريسك را توجيه مي كند اما اين موضوع شرايط و مسائل مهم و دقيقي را نيز به همراه ريسك قيمت كالاها و سهام ،ريسك ارز و ...

وجود ريسك ميتواند تصميم گيري قطعي را ناممكن كند و يا راهبرد ديگري را بطلبد . امروز دز دنيا كسب سودهاي فراوان و بسيار بالاتر از حد متعارف سؤال بر انگيز است چرا كه بلافاصله ذهن را متوجه ريسكهاي بالا در تصميم گيري هاي مالي ميكند .

تاريخچه ريسك :

ريشه ريسك از كلمه ايتالياييRISCARE به مفهومTO VENTURE است. اين مفهوم بمعني تقبل ريسك در اتخاذ آگاهانه تصميم دلالت دارد به عبارتي تحمل ميزان ضرر و يا احتمال ضرر آتي كه از هر تصميم يا پديده بالقوه ناشي ميشود .

بطور كلي تا دهه 50 نگرش به ريسك محدود، يك بعدي و كيفي بوده است . ماركويتز دانشمند آمريكايي اولين كسي بود كه مقوله ريسك را كمي كرد . ماركويتز اعلام داشت كه تصميمهاي مالي بايستي براساس ريسك و بازده انجام شود و نتيجه كارا و ارائه خط مقدم كارا بود. كليه نقاط روي اين خط بهينه بودند به اين معني كه در يك سطح مشخص بازده كمترين ريسك و در يك سطح مشخص بيشترين بازده را نصيب سرمايه گذار ميكردند .

ويليام شارپ بتا(beta) را معرفي كرد. بتا حركت يك سهم در مقابل حركت بازار را اندازه گيري ميكند و به آن ريسك نسبي نيز گفته ميشود .

در دهه 70 مك كالي ديرش را معرفي كرد ، ديرش نيز معياري از ريسك است كه تغييرات قيمت اوراق بهادار با درآمد ثابت را در مقابل تغيير نرخ بهره اندازه گيري ميكند.

در دهه 1980و سالهاي نخستين دهه1990 شركتها در بسياري از موارد ، ديدگاه خود را نسبت به ريسك تغيير دادند . فراتر اينكه بسياري از رويدادهاي اين سالها باعث شد كه هدفهاي بلند مدت ريسك براي هميشه تغيير كند . مديراني كه از اين بابت ناآگاه و بي اعتنا بودند دچار مشكلات بزرگي شدند و هزينه هاي سنگيني را پرداخت نمودند .

ميزان ورشكستگي بانكها به سطحي رسيد كه از دهه 1930تا آن زمان بي سابقه بود. حتي شركتهايي كه توانستن خود را نجات دهند تنها به افزايش ارزش بسيار اندك و رشدي ناچيز اكتفا كردند .

سرانجام در دهه 1980 و 1990 مديريت ريسك مورد توجه مقامات ارشد و اجرايي شركتها قرار گرفت . در آن سالها مديريت ريسك ميتوانست همانند هر متغير ديگري بر سود شركت اثر بگذارد .

از لحاظ تاريخي ريسك بازار موضوعي جديد محسوب ميشود كه شناخت آن به بعد از دهه 80 يعني هنگاميكه تغييرات عميقي در بازارهاي مالي نمايان شد برميگردد.

با فن آوري اطلاعات و انقلاب اطلاعات، روند جهاني شدن اقتصاد و بازارهاي مالي در حال پيوند خوردن به هم هستند اكنون بازارهاي مالي دنيا از هم تاثير مي پذيرند و اين سبب شده است كه ريسك بازار بيش از پيش اهميت يابد .

تعريف ريسك:

براي درك طبيعت ريسك ابتدا بايد از تعريف آن آغاز كرد، اگر چه تفاوتهاي فراواني در چگونگي تعريف ريسك وجود دارد تعريفي كه ارائه ميشود به طور مختصر ماهيت آن را نشان ميدهد .

ريسك يعني(( احتمال متحمل شدن زيان))، اين تعريف داراي دو جنبه اصلي از ريسك است؛

1- مقدار زيان بايستي ممكن باشد.

2 - عدم اطمينان در رابطه با آن زيان بايستي وجود داشته باشد.

در اكثر تعاريفي كه از ريسك شده است بصورت روشني به دو جنبه آن يعني زيان و عدم اطمينان اشاره شده است و سومين جنبه آن يعني انتخاب معمولاً بصورت ضمني مورد اشاره قرار ميگيرد كه منظور از انتخاب چگونگي توجه نمودن به آن است اين سه شرط پايه هاي اساسي ريسك و مبنايي براي عميقتر آن ريسك هستند .

ريسك در زبان عرف عبارتست از : خطري كه به علت عدم اطمينان در مورد وقوع حادثه اي در آينده پيش مي آيد و هر چقدر اين عدم اطمينان بيشتر باشد اصطلاحاً گفته ميشود ريسك زيادتر است .

فرهنگ وبستر ، ريسك را در معرض خطر قرار گرفتن تعريف كرده است .

فرهنگ لغات سرمايه گذاري نيز ريسك را زيان بالقوه سرمايه گذاري كه قابل محاسبه است ميداند.

ريسك در زبان چينيان با علامت زير تعريف شده است :

علامت اول بمعني خطر و علامت دوم به مفهوم فرصت مي باشد . بعبارت ديگر ريسك ما را با شرايطي مركب از خطر و فرصت مواجه مي سازد .

گاليتز ريسك را هرگونه نوسانات در هر گونه عايدي ميداند ، تعريف مذكور اين مطلب را روشن ميكند كه تغييرات احتمالي آينده براي يك شاخص خاص چه مثبت و چه منفي ما را با ريسك مواجه ميسازد .بنابراين امكان دارد تغييرات ما را متنفع يا متضرر سازد .

گيلب ريسك را اينچنين معرفي ميكند: هر پديده اي كه بتواند نتيجه حاصل از آنچه سرمايه گذار انتظار دارد را منحرف سازد ريسك ناميده ميشود .

اولين با هري ماركويتز بر اساس تعاريف كمي ارائه شده ، شاخص عددي براي ريسك معرفي كرد .وي ريسك را انحراف معيار چند دوره اي يك متغير تعريف كرد .

ديدگاه ديگري در خصوص تعريف ريسك وجود دارد كه تنها به جنبه منفي نوسانات توجه دارد .

هيوب ريسك را احتمال كاهش درآمد يا از دست دادن سرمايه تعريف مي كند .بنابر اين براي تعريف ريسك ميتوان دو ديدگاه ارائه كرد :

ديدگاه اول : ريسك بعنوان هر گونه نوسانات احتمالي بازدهي اقتصادي در