این متن شامل 65 صفحه می باشد 

 

شواهدباستان شناسي نشان مي دهند كه قدمت شنا و شنا كردن به 2500 سال قبل ازميلاد در تمدن مصر و بعد از آن در تمدن هاي آشور و يونان و روم باستان بازمي گردد. آنچه از گذشته آموزش شنا مي دانيم بر اساس يافته هايي استكه از « حروف تصويري » هيروگليف مصريان به دست آورده ايم. يوناني هايباستان و رومي ها شنا را جزو برنامه هاي مهم آموزش نظامي خود قرار دادهبودند ، و مانند الفبا يكي از مواد درسي در آموزش مردان بوده است. شنا درشرق به قرن اول قبل از ميلاد باز مي گردد. ژاپن جايي است كه شواهد ومداركي از مسابقات شنا در آن وجود دارد. در قرن هفدهم به دستور رسميحكومتي شنا به صورت اجباري در مدارس تدريس مي شد .

مسابقات سازمان يافته شنا در قرن 19 ميلادي قبل از ورود ژاپن به دنياي غرب شكل گرفت. از قرار معلوم مردمساحل نشين اقيانوس آرام ، به كودكان هنگامي كه به راه مي افتادند يا حتيپيش تر شنا مي آموختند. نشانه هايي از مسابقات گاه و بي گاه ميان مردميونان باستان وجود دارد و همچنين يكي از بوكسورهاي معروف يونان شنا را بهعنوان تمرين در برنامه ورزشي خود گنجانيده بود. رومي ها اولين استخرهايشنا را بنا كردند و گفته مي شود كه در قرن اول پيش از ميلاد « گي يس مي سيينس[1]»اولين استخر آب گرم را ساخت.

برخي عدم تمايلاروپائيان به شنا را در قرون وسطي ترس از گسترش و سرايت عفونت و بيماريهاي مسري مي دانند از طرفي شواهدي وجود دارد كه نشان مي دهد در سواحلبريتانياي كبير در اواخر قرن 17 ميلادي از شنا در آب به عنوان وسيله ايبراي درمان استفاده مي شود. البته تا پيش از قرن نوزدهم شنا به عنوانتفريح و ورزش در ميان مردم جايگاهي پيدا نكرد. زماني كه نخستين سازمان شنادر سال 1837 تأسيس شد در پايتخت بريتانيا يعني لندن ، 6 استخر سر پوشيدهوجود داشت كه مجهز به تخته شيرجه بودند. در سال 1846 اولين مسابقه شنا در مسافت 440 يارد در استراليا بر پا شد كه بعد از آن هر ساله نيز بهاجرا در آمد. باشگاه شناي « متروپوليتين[2]» لندن در سال 1869تأسيس شد كه بعدها به انجمن شناي غير حرفه اي تغيير نام پيدا كردكه درواقع هيئت رئيسه شناي غير حرفه اي بريتانيا بود. فدراسيون هاي ملي شنا درچندين كشور اروپايي در سال 1882 تا 1889 شكل گرفتند.

2- بخش اول : اصول نظري شنا

شنا : شناي مسافت[3]

آموزش و تمرين

براينخستين بار برنامه هاي آموزشي شنا در قرن نوزدهم در بريتانياي كبير هم بهمنظور ورزش و هم در جهت گسترش نجات غريقي مورد استفاده قرار گرفتند. درديگر نقاط اروپا نيز به تدريج از اين برنامه استفاده شد. در سال 1916 دركشور ايالات متحده آموزش شنا براي حرفه نجات غريقي تحت حمايت سازمان صليبسرخ آمريكا به اجرا در آمد. تمريناتي كه توسط شاخه هاي مختلف نيروهاي مسلحدر طي جنگ هاي اول و دوم جهاني انجام گرفت ، در پيشرفت ورزش شنا تأثير بهسزايي داشت. برپايي دوره هاي آموزش شنا كه تا حد آموزش به كودكان وخردسالان گسترش مي يافت توسط سازمان هاي اجتماعي،مدارس باز شد. تمريناتابتدايي و ساده كه صرفاً در آن به شنا كردن تا حد ممكن تأكيد مي شد جايخود را به تمرينات با فاصله و مكرر دادند. تمريني با فاصله متشكل از يكسري حركات شنا در مسافت هاي مساوي با وقت هاي استراحت برنامه ريزي شده . در تمرينات با فاصله آرام كه به منظور بالابردن ميزان استقامت شناگراناست، زمان استراحت بيشتر از زمان شنا است. در تمرينات با فاصله سريع كهبراي بالابردن سرعت شناگر مورد استفاده قرار مي گيرند به شناگر اجازه ميدهند كه بعد از شنا در زمان استراحت به وضعيت عادي تنفس و ضربان قلب خودباز گردد.

پافشاري زياد بر برگزاري مسابقات بين المللي منجر بهساخته شدن استخرهاي 50 متري شد. ديگر امكاناتي كه باعث پيشرفت شنا هم درتمرين و هم در عرصه نمايش گرديدند شامل آب روهاي موج گير ، خطوط نشاندهنده است كه براي جلوگيري از بي نظمي در جريان مسابقه فراهم شد. ازديگر امكانات دوربين هاي جديد براي مطالعه و بررسي حركات در زير آب ، ساعتهاي بزرگ كه براي شناگران قابل مشاهده بودند و بالاخره ابزار الكتريكيزمان بندي است. بدين ترتيب از سال 1972 تمام ركوردها تا صدم ثانيه ثبتگرديده اند.

 

شنا : شناي رقابتي[4]

شنايرقابتي با ورود به المپيك در سال 1896 در عرصه بين المللي داراي اهميت وموجوديت شد. مسابقات المپيك ابتدا تنها به مردان اختصاص داشت اما بعدها درسال 1912 مسابقات زنان نيز در اين رقابت ها جاي گرفت. قبل از تأسيس فينا( FINA ) بازي هاي المپيك ، شامل تعدادي از مسابقات غير متداول بودند. برايمثال در سال 1900 زماني كه مسابقات شنا در رودخانه «سن» Seine در فرانسه برگزار مي شد رقابت كنندگان بايد از تيرهاي چوبي خاصي بالا ميرفتند و زير صفي از قايق ها در آب شنا مي كردند.

پس از اينكه فيناتأسيس شد برخي از اين مسابقات عجيب برچيده شدند. تحت مقررات فينا هم دربازي هاي المپيك و هم در ديگر مسابقات ، طول مسابقات به تدريج با سيستممتر اندازه گيري مي شد. و در سال 1969 سيستم اندازه گيري يارد برايركوردها منسوخ شد.

انواع حركت هاي شنا به شناي آزاد ، كرال سينه، كرال پشت ، قورباغه ، پروانه دسته بندي شدند.

تمام اين حركات در مسابقات انفرادي چندگانه به اجرا در آمدند.

 

3- تاريخچه شنا در ايران

تاريخچهشنا به عنوان يك ورزش ، در ايران ، بسيار كوتاه است و به طور كلي هم اينرشته از ورزش به نسبت ديگر رشته ها در كشور ما چندان پيشرفتي حاصل نكردهاست. در حالي كه به جهت موقعيت جغرافيايي ايران كه در شمال و جنوب كشور بهدريا متصل است و هم به جهت تأكيدات مذهبي، مي بايستي اين ورزش را موردتوجه قرار مي دادند.

در قديم ، مكان هايي شبيه استخر سرپوشيده در حمام ها مي ساختند ، به نام چال حوض.

اين چال حوض ها ، كه حداكثر از 10 متر تجاوز نمي كرد، براي شنا كردن و آب بازي بود.

دراطراف چال حوض ها، سكوهايي به ارتفاع 2 يا 3 متر وجود داشت كه از بالاي آنبه درون آب مي پريدند و عملياتي مانند پشتك و وارو انجام مي دادند.

روشناييچال حوض ها از سوراخ كوچكي كه در سقف بود، تأمين مي شد. در اين گونهآبگيرهاي غير بهداشتي ، هيچ گونه مقرراتي وجود نداشت و هر كس مي توانستقبل از استحمام يا پس از آن وارد چال حوض شود و به آب بازي و شنا ( كه بهمعناي واقعي هم شنا نبود) بپردازد. تا سال 1314 در سراسر ايران حتي يكاستخر شنا هم نبود و فقط در اردوگاه نظامي اقدسيه تهران يك استخربراي آموزش شنا به دانشجويان دانشكده افسري ساخته بودند.

در سال 1314 ، استخر ديگري در باغ فردوس شميران احداث شد كه به وزارت فرهنگتعلق داشت. نخستين استخري كه براي استفاده ورزشكاران و تعليم اصولجديد شنا به آنها به وجود آمد، در سال 1314در منظريه تهران بود كه يك مربيورزش خارجي به نام « گيبسون » بر آن نظارت مي كرد. پايه هاي ورزش شناينوين در ايران از همان استخر منظريه گذاشته شد.

در حال حاضر ،استخرهاي خصوصي ، آزاد يا دولتي بسياري در تهران و شهرهاي مختلف ايران هستو نوجوانان و جوانان ، به ويژه در فصل تابستان ، استقبال زيادي ازورزش شنا مي كنند.

مشخصات استخر

استخر، محل خصوصي است براي شنا، شيرجه ، و واترپولو كه در اندازه هاي مختلف ساخته مي شود. ولي ،استخرهايي كه در آنها مسابقات رسمي را برگزار مي كنند بايد داراي مشخصاتيمعين باشد. اين مشخصات از طرف فدراسيون بين المللي شناي آماتور ، كه آن رافينا (FINA)مي خوانند به شرح زير تعيين شده است:

طول : 50 متر ؛ عرض: حداقل 21 متر

عمق : حداقل 80/ 1 متر

تعداد خطوط : 8 خط ( عرض هر خط 5/ 2 متر)

در استخرهايي كه ركوردگيري مي كنند، دماي آب بايد 22 تا 24 درجه سانتي گراد باشد.

4- لباس شنا

لباسمخصوص شنا يك شلوار كوتاه و چسبيده به بدن است كه بايد وزن آن بسيار كمباشد و آب را در خود نگاه ندارد. طبق مقررات بين المللي ، شلوار شنا هنگاممسابقات بين المللي و ركوردگيري ، بايد از پارچه اي به رنگ تيره و به صورتيك تكه باشد.

در حال حاضر لباس شناگران را از پوست كوسه ها درست مي كنند كه كل بدن را مي پوشاند.

 

5- انواع شنا

ورزش شنا را به صورت هاي گوناگون انجام مي دهند. بعضي از انواع شناها عبارتند از :

• 1- شناياستقامت : پيمودن مسافت هاي طولاني در آب به كمك انواع شناها را، شناياستقامت مي گويند. اين نوع شنا به طور معمول در آب هاي آزاد صورت مي گيرد. اما ، در استخر هم مي توان شناي استقامت كرد.
• 2- شناي زير آبي: از انواع شناهاست كه به منظور نجات غريق و يا يافتن چيزي در زير آب مورداستفاده قرار مي گيرد. در شناي زير آبي به طور معمول از شناي قورباغه ياشناي پهلو استفاده مي كنند.مهمترين نوع شناها عبارتند از: شناي كرال ، شناي قورباغه ، شناي پروانه .
• 3- شيرجه : شيرجه از رشته هاي مهم و زيباي ورزش است. به طور كلي ، شيرجه يا از سكو انجام مي شود يا از تخته فنري.
• 4- واترپولو : واترپولواز انواع بازي هاي آبي است كه در استخر بين دو تيم برگزار مي شود. بازيكنان هر تيم بايد كوشش كنند، توپي را با شنا و پاس دادن به يكديگر پيشببرند و آن را وارد دروازه حريف كنند.

 

نجات غريق : يك سلسله كارهاييرا كه بايد به شيوه اي فني و علمي انجام شود تا غريق از مرگ نجات يابد،نجات غريق مي گويند. براي يادگرفتن اصول نجات غريق بايد در كلاس هايمخصوصي شركت كرد تا نشان ويژه آن را به دست آورد. عمليات نجات غريق ، شاملمراحل مختلفي همچون : گرفتن غريق از آب ، اجراي تنفس مصنوعي ... است .

طريقه تنفس صحيح : برحسب طاقت بدني ، تمرين ، و حجم قفسه سينه تان ، شما مدت كم يا زيادي درزير آب خواهيد ماند. اما مطلب مهم اين است كه اگر شما با يك نفس عميق بهزير آب برويد، و زمان نفس گيري شما را اندازه گيري كنند، مدت آن خيلي كمتراز موقعي خواهد بود كه در حدود يك دقيقه و يا بيشتر در خارج از آب به طورمرتب چند نفس عميق و طولاني بكشيد، و سپس به زير آب برويد. پس توصيه ميكنيم ، براي اينكه بتوانيد مدتي را زير آب بمانيد، در خارج از آب چند بارپشت سر هم ( پي در پي ) نفس عميق بكشيد، و بالاخره بعد از يك تنفس عميق وطولاني به زير آب برويد.

شايد شما قبل از رفتن به زير آب ، در اثر نفسهاي پي در پي احساس گيجي بكنيد، از اين بابت ناراحت نشويد، زيرا علت اينامر ازدياد اكسيژن در خون شماست ، كه به طور طبيعي بعد از چند ثانيه ماندندر زير آب رفع مي گردد. شما قطعاً در اولين تمرين نمي توانيد بيش از 30ثانيه در زير آب بمانيد، ولي دراثر تمرينات متوالي ، حداكثر نفس گيري شمابه 1 الي 2 دقيقه خواهد رسيد.

 

6- ناراحتي هاي زير آب

دراولين تمرين هاي شناي زير آبي ، مبتدي فشار آب را روي بدن خود به خوبياحساس مي كند، اما به تدريج و در اثر عادت اين ناراحتي قابل تحمل مي گردد. ولي غواصي در عمق 10 متر و پايين تر از آن در واقع مشكل است، زيرا در اينعمق ها فشار آب به راستي محسوس خواهد بود.

شناگر صداي سوت در گوش هاي خود و در پرده گوش درد تقريباً غير قابل تحملي احساس مي كند. پس توصيه مي كنيم :وقتي به اعماق آب مي رويد ، نفس را فقط از سوراخ هاي بيني خارج سازيد.

وقتيشما به شناي زير آبي عادت كرديد، و در آن تمرين كافي داشتيد، مي توانيد بهسرگرمي هاي لذت بخشي كه امكان آنها در زير آب است بپردازيد.

 

سن شروع آموزش شنا

هميشه اين سوال از طرف والديني كه علاقه مند هستند فرزندشان شنا يادبگيردعنوان مي شود ، كه چه موقع بايد آموزش شنا را شروع كرد .

زمانمناسب براي آموزش شنا ، سن 7 يا 8 سالگي مي باشد. علماي تربيت بدني ومتخصصين آموزش شنا ، سن شش سالگي را براي آموزش انتخاب كرده اند.

وضعمطلوب اينست كه از سنين پايين بچه آموزش را شروع نمايد ولي در سنين پايينشنا را به صورت فني ياد نميگيرد. زيرا قدرت درك بعضي از حركات را ندارد وهماهنگي لازم جهت يك مهارت به سختي ( هماهنگي دست و پاي كرال سينه ) انجاممي پذيرد. شنا براي كودكان زير سه سال فقط به صورت شناي به اصطلاح سگي استكه كودك سر را بيرون از آب نگه داشته و شنا مي كند.

 

شناي بچه ها

شنادر نوزادان موجب افزايش هوش ، تمركز حواس، هوشياري و پيشرفت در روابطاجتماعي آينده آنها مي شود. شنا هم از نظر حسي و هم از نظر فيزيكي تأثيرمثبت بر روح و روان نوزادان مي گذارد.

 

[1]Gaiusmaecenas

[2]Metropolitan

[3]swimming : distance swimming

[4]swimming : competitive swimming