این متن شامل 124 صفحه می باشد 

 

قرآن کریم ،آخرین سروش آسمانی است که پیامبر اکرم (ص)آن را برای بشریت به ارمغان آورده است . این کتاب الهی ،از جهات مختلفی مانند فصاحت و بلاغت ،معارف عالی و قوانین استوار ،خبرهای غیبی و اعجاز علمی و. . . معجزه محسوب می شود . و در باب اعجاز علمی مباحثی چون فیزیک ،شیمی ،علوم پزشکی و . . . در آیات قرآن به چشم می خورد و آنچه در این تحقیق مطرح گردیده است مباحث مربوط به بهداشت جسم انسان است که امروزه از مهمترین شاخه های علوم پزشکی محسوب می شود . آن چه در این راستا قابل توجه است این است که اصولاً بهداشت جسمی و روحی در تعالیم انبیاء جایگاه و شیوه ای داشته است تا آن جا که پیشوایان دینی عقل سالم را در بدن سالم بیان نموده اند .

امروزه بهداشت جایگاه رفیعی در بین علوم پزشکی دارد چرا که توجه به امور مربوط به بهداشت موجب سلامت اقشار مختلف جامعه خواهد شد همه شاخه های متنوعی که در بهداشت امروز مورد مطالعه قرار گرفته است همگی در جهت توسعه سلامت و امنیت افراد قرار گرفته است .

اگر به بهداشت و اصول آن توجه کافی بشود بطور یقین اقتصاد جامعه رونق بخصوصی خواهد گرفت واز ناحیه این عنایت و برنامه ریزی می توان به سمت قله های تمدن و توسعه انسانی قدم برداشت که سلامت و بهداشت جسم و روح زمینه ای برای عبادت و بندگی خداست که خود تکامل انسان محسوب می شود و بشر با آرامش خاطر بهتری می تواند در مسیر رضایت الهی گام بردارد .

در این پژوهش سعی شده است با کمک آیات و روایات بخشی از بهداشت جسم انسان در تعالیم الهی مورد بررسی قرار گیرد ،امید است که مورد رضایت حضرت حق واقع شود.

 

2- تعريف موضوع و لزوم پرداختن به آن

هميشه و در همه موارد پيشگيري بهتر از درمان است. بهداشت نيز يكي از موارد پيشگيري در بيماري‌ها است. لذا لازم دانسته شد كه به بهداشت جسم انسان پرداخته شود تا حداقل با آگاهي از اثر برخي موارد آن، به تندرستي و سلامت جسم كمك شود و با جسم و روح سالم است كه انسان مي‌تواند به عبادت خداوند بپردازد و از طرفي جلوه‌اي، از جلوه‌هاي همسويي علم و دين نشان داده شود.

3- مروري بر مطالعات انجام شده

تا‌ آنجا كه بنده جستجو كردم در جايي كتاب يا مقاله و يا پايان‌نامه‌اي با اين عنوان نديدم ولي پايان نامه و مقاله در مورد بعضي از بخش‌هاي تحقيق مثل شراب و نماز كار شده بود.

4- اهداف تحقيق

هدف كلي:

بهداشت جسم انسان در قرآن

هدف جزئي:

تأثير بهداشت غذايي بر جسم انسان

تأثير بهداشت فردي بر جسم انسان

تأثير بهداشت جنسي بر جسم انسان

تأثير بهداشت محيط زيست بر جسم انسان

تأثير بهداشت روان بر جسم انسان

5- طرح سوال و فرضيه

فرضيه:

1- اوامر و نواهي با بهداشت جسمي و روحي انسان مطابقت دارد.

2- بهداشت جسم با بهداشت روح متلازم است

سؤال:

1- آيا سلامت جسم تأثيري در عبادات فردي و اجتماعي دارد؟

2- آيا پرهيز از محرمات الهي تأثيري در سلامت جسم انسان دارد؟

6- روش تحقيق

روش تحقيق به صورت كتابخانه‌اي بوده كه در ابتدا محقق آيات مربوط به موضوع را از كتب مربوطه استخراج نموده و سپس استفاده از تفاسير و ديگر كتب ذكر شده در منابع و مأخذ مي‌باشد و در بعضي قسمتها محقق نيز نظراتي را بيان نموده است.

7- محدوديتها و پيشنهادات

محدوديت: مسلماً در هر تحقيقي براي محقق محدوديتهايي وجود دارد و محدوديتي كه در این تحقیق وجود داشت كمبود منابعي كه هم شامل مسائل علمي و هم قرآني با هم باشد.

پيشنهاد:

با توجه به مطالب علمي كشف شده در قرآن كه اعجاز علمي قرآن محسوب مي‌شود پايان نامه‌هايي با هر كدام از عناوين علمي موجود در قرآن كار شود كه در اينصورت هم يك كار قرآني و هم يك كار علمي صورت مي‌پذيرد.

در دسترس قرار دادن نرم‌افزارهاي تفسيري و روايي براي دانشجو و همچنين وجود كامپيوتر در خوابگاه تا دانشجويان بتوانند راحت‌تر و با اطمینان بیشتری كارهاي تحقيق خود را به انجام برسانند.

8- كليد واژه‌ها

بهداشت جسم انسان در قرآن

بهداشت:

در لغت: « نيكو نگاه داشتن ، نگاهداري تندرستي، سابقاً حفظ الصحه مي‌گفتند.»[1]

در اصطلاح:«روشها و كارهاي لازم براي حفظ تندرستي» [2]

جسم:

« بدن، تن ، هر چيزي كه داراي طول و عرض و عمق باشد، هر چيزي كه قسمتي از فضا را اشغال كند، جمع آن، اجسام و جسوم»[3]

« هر چيزي است كه داراي دراز و پهنا و ژرما باشد ( طول و عرض و عمق)، اجزاء هر جسمي از جسميت خارج نمي‌شود هر چند كه تكه تكه و جزء جزء شود باز آن جزء ابعاد دارد.»[4]

«آنچه داراي حجم و وزن است و فضايي را اشغال مي‌كند، ماده 2- ساختمان مادي يك زيستمند، بويژه انسان يا جانور، پيكر، كالبد، جسد، تن» [5]

انسان:

در لغت: « آدمي ، مردم، بشر، اناسي و آناس جمع»[6]

در اصطلاح : « انسان: (انسانها): 1- جانداري كه طبيعدانان او را در رده پستانداران، زير راسته آدم نمايان، بالاتيره آدم نمايان و تيره انسانها قرار مي‌دهند و داراي ويژگي حركت بر روي دو پا، وجود مركز گويايي در مغز و توانايي ابزار سازي دارد. 2- شخص خوب و پاي‌بند به اصول اخلاقي، آدم؛ آدمي»[7]

قرآن: « اين لفظ در اصل مصدر است بمعني خواندن . چنانكه در بعضي از آيات معناي مصدري مراد است مثل « إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ »[8] قرآن در اينجا مصدر است مثل فرقان و رحجان و هر دو ضمير راجع بومي‌اند يعني در قرآن عجله نكن زيرا جمع كردن آنچه وحي مي‌كنيم وخواندن آن بر عهده ماست....و چون آنرا خوانديم از خواندنش پيروي كن و بخوان.

قرآن كتابي است خواندني بايد آنرا خواند در معانيش دقت و تدبر نمود.بعضي‌ها قرآن را در اصل بمعني جمع گرفته‌اند كه اصل قرء بمعني جمع است در اينصورت مي‌توانند بگويند كه : آن مصدر از براي فاعل است. قرآن يعني جامع حقائق و فرموده‌هاي الهي.»[9]

« كتاب آسماني مسلمانان كه شامل 6600 آيه و صدو چهارده سوره است» هشتاد و دو سوره آن در مكه نازل شده و به سوره‌هاي مكي معروف مي‌باشد و سي و دو سوره هم در مدينه نازل شده و آنها را سوره‌هاي مدني مي‌گويند.»[10]

[1]-فرهنگ عميد، سپهر، تهران، 1374، چ چهارم، حسن عميد، ج 1، ص 461

 

2- فرهنگ فارسي امروز، آرين، تهران، 1377، چ سوم، غلامحسين صدري اغشار، نسرين حكمي، نسترن حكمي، ص 157

 

3- فرهنگ عميد، حسن عميد، ج 1، ص 815

4- مفردات الفاظ قرآن، انتشارات مرتضوي،بی جا، 1357، چ دوم، ابوالقاسم حسين بن فضل معروف به راغب اصفهاني متوفاتي 502، مترجم: غلامرضا خسروي حسيني، ج 1، ص 398

[5] - فرهنگ فارسي امروز، غلامحسين صدري افشار، نسرين حكمي و نسترن حكمي، ص 727

[6] - فرهنگ عميد، حسن عميد، ج 1، ص ص 292

[7] - فرهنگ فارسي عميد، غلامحسين صدري افشار، نسرين حكمي و نسترن حكمي، ص 98

[8] - قيامت/ 17-18

[9] - قاموس،دارالکتب الاسلامیه،تهران،1376،چ دوازدهم،استاد سید علی اکبر قرشی

[10] - فرهنگ عمید،حسن عمید،ج 3،ص 1882