این متن شامل 23 صفحه می باشد 

وجود دو رشته كوه البرز و زاگرس كه مناطق مركزي كشور را از سواحل درياي خزر، خليج فارس و درياي عمان جدا نموده همراه با پستي بلنديهاي متعدد باعث شده تا تنوع آب و هوائي وسيعي را در كشور ايجاد گردد و کشور شاهد اقلیم‌های مختلفی در سطح پهنه سرزمین باشد. محدوديت تعداد ايستگاه‌هاي هواشناسي كه به استناد آمار آنها عوامل اقليمي مورد تجزيه و تحليل قرار مي‌گيرند از يك طرف و وجود ميكروكليماهاي بسيار متعدد كه عمدتاً در شبكه‌هاي ايستگاه‌هاي هواشناسي نمي‌گنجند موجب شده اعلام نظر دقيق و قطعي نسبت به تأثير عوامل اقليمي به توليدات كشاورزي با مشكل و كم‌اطمينانی همراه باشد؛ ليكن در حد يك برآورد متأثر از آمارهاي ايستگاه‌هاي هواشناسي و تجربه سال‌هاي متعدد گذشته آثار ناشي از كاهش بارندگي و توزيع نامناسب آن و تغييرات درجه حرارت در فصول مختلف نسبت به برآورد آثار اين عوامل به توليدات كشاورزي پرداخته شده است.

1-5- زراعت:

1-1-5- زراعت ديم مناطق گرمسیر:

در اين مناطق عمدتاً مقدار بارندگي پايين و توزيع آن نيز متفاوت بوده است.

ـ استان خوزستان: اين استان اسفند و فروردين ماه فاقد بارندگي (بجز دو منطقه) بوده كه بجز اين دو منطقه بقيه مناطق اميدي به توليدات ديم آن نيست.

ـ استان بوشهر: بعلت عدم بارندگي ماه‌هاي اسفند و فروردين و گرماي هوا توليد قابل ملاحظه نخواهد بود.

ـ استان ايلام: بعضي مناطق نظير دره‌شهر توليد متوسط (50 درصد نرمال) و بقيه مناطق آسيب جدي ديده‌اند.

ـ مناطق جنوب فارس بارندگي زمستان و بهار ناچيز لذا انتظار توليد نمي‌توان داشت.

ـ‌ مناطق گرمسير كرمانشاه بعلت كم بودن بارندگي اسفندماه و عدم ريزش فروردين ماه خسارت اين مناطق بسيار جدي و حداكثر 20% توليد نرمال را خواهد داشت.

ـ مناطق گرمسير كهگيلويه و بوير احمد در بهمن و اسفند و فروردين فاقد بارندگي بوده لذا توليدي از آن متصور نيست.

كاهش توليد گندم ديم مقدار 360 هزار تن و جو ديم 130 هزار تن در اين مناطق برآورد مي‌گردد.

2ـ1ـ5ـ زراعت ديم مناطق معتدل سرد و سواحل درياي خزر:

ـ‌ مناطق معتدل لرستان: اين مناطق در زمستان بارندگي ناچيز و بهار نيز فاقد بارندگي بوده‌اند و اميد به توليد نيست.

ـ مناطق معتدل فارس: در دي و بهمن بارندگي متوسط ريزش داشته و اسفند و فروردين خشكي مطلق لذا اميدي به توليد نيست.

ـ استان گلستان بارندگي زمستان كم (50 درصد نرمال) و فصل پائيز تنها دو منطقه بارندگي مطلوب داشته و اسفند و بهار توأم با گرمي هوا بوده است، لذا حداکثر 40% توليدات نرمال بيشتر توليد نخواهد شد.

ـ مناطق معتدل كرمانشاه: اين مناطق در زمستان حدود 60% بارندگي نرمال را داشته، ليكن بارندگي فروردين ماه صفر بوده‌ لذا توليد با خسارت جدي مواجه بوده (حدود 35 درصد نرمال توليد خواهد شد).

ـ مناطق معتدل استان اردبيل: بارندگي بهمن ماه خوب بوده ليكن بارندگي اسفند كم و ناچيز و فصل بهار نيز با بارندگي بسيار كم و افزايش چشمگير درجه حرارت مواجه بوده است لذا كاهش حداقل 50% توليد قابل انتظار است.

لذا در این منطقه،‌ كاهش حدود 550 هزار تن گندم و 300 هزار تن جو برآورد مي‌گردد.

3ـ1ـ5ـ زراعت دیم مناطق سرد:

عمدتاً در اين مناطق بارندگي از آذرماه آغاز شده و فصل كشت را بايستي آذرماه به حساب آورد كه به علت تأخير در فصل مناسب كاشت كاهش محصول حتي در شرايط مطلوب قابل توجه مي‌باشد (حدود 15-10% ناشي از اين تأخير) ليكن وضعيت استان‌هاي سرد متفاوت است.

استان آذربايجان غربي پاييز خوب زمستان قابل قبول و در فروردين شمال آن بارندگي خوبي داشته است لذا در صورت استمرار بارندگي در باقيمانده فصل در منطقه شمال استان كاهش توليد چشمگير نبايستي باشد ليكن بارندگي جنوب فروردين ماه در جنوب استان خوب نبوده و بعضي مناطق ناچيز بوده و با اعمال افزايش درجه حرارت مي‌توان گفت جنوب استان حدوداً 15 تا 20 درصد با كاهش محصول مواجه خواهد شد.

در استان آذربايجان شرقي نيز بارندگي مؤثر در اغلب نقاط در آذرماه اتفاق افتاده اگر چه شمال استان در آبان ماه نيز بارندگي متوسطي داشته‌اند ليكن دي ماه تقريباً خشك سپري شده و در بهمن ماه بارندگي متوسط و خوبي ريزش نموده و در اسفندماه بارندگي بين نقاط مختلف كم و متوسط بوده است. در فروردين ماه نيز تبريز و شمال استان بارندگي خوبي داشته است و بقيه نقاط بارندگي مطلوب دريافت ننموده‌اند. با توجه به كاهش متوسط بارندگي تا اين تاريخ و آثار تغييرات فوق توأم با افزايش درجه حرارت اسفند و فروردين ماه مي‌توان اظهار داشت كه كاهش گندم شهرستان هاي شمالي استان حداقل 15 درصد و اين مقدار كاهش براي نقاط جنوبي و شرقي استان كه عمده مناطق توليد ديم استان است مقدار حداقل 60 درصد كاهش دور از انتظار نيست.

مناطق اردبيل : بارندگي اين استان در كليه ماه‌هاي فصول در حد قابل قبول بوده است (نه در حد نرمال) و تنها آثار ناشي از كاهش