این متن شامل 70 صفحه می باشد
فضاهاي بيرون شهري يكشبه پديد نيامده‌اند، بلكه شكل‌گيري آنها اغلب نتيجتاًتغييرات آرام تدريجي و نيز ثمره‌ي نوآوري‌هايي است كه در طول دوران‌ها پيش آمده‌است. بيشينه‌ي شهرسازي مشخصاً به دوران نخستين تمدن يعني به بين‌النهرين بازمي‌گردد، ولي متأسفانه منابع ما تا پيش از تمدن يونان باستان، ناقص و ناكافي است.پيشينه‌ي تجهيزاتي چون نيمكن، مجسمه، آبنما و ستون‌هاي يادبود كه نخستين‌نشانه‌هاي تصويري موجود در طراحي شهري است به دوران يونان ور وم باستان بازمي‌گردد. سده‌ها بعد در دوره‌ي رنسانس با تغيير ساختار كالبدي شهرهاي باستاني وپي‌ريزي شهرهاي نوين و با پرداختن هنرمندان به نظم و تزئينات و اجزاي دوران كلاسيك‌يونان و روم، نخستين نشانه‌هاي آگاهانه‌ي شهرسازي به صورت‌هايي چون كاربرد نظم‌و رديف در درختكاري و چراغ‌هاي خيابان، پديدار گشت. از اين زمان به بعد بود كه‌دگرگوني و تكامل فضاهاي شهري رشد فزاينده‌اي يافت، به طوري كه مي‌توان گفت: «هنرگوتيك بر بستر خاك و روستا رشد كرد و هنر رنسانس هنر شهر بود». تغيير در ساختارفضايي شهرها كه در دوره‌ي رنسانس آغاز شده بود، در سده‌هاي 17، 18 و 19 در پي‌تحولات تاريخي گسترده‌تر ادامه يافت، تا تغيير شكل حقيقي خود را در سده‌ي نوزدهم و باظهور انقلاب صنعتي به دست آورد. در مقايسه با شهرهاي امروزن، شهرهاي پيش ازانقلاب صنعتي مكان‌هايي ساده بودند. مردم براي رسيدن به مقاصدشان بيشترپياده‌روي مي‌كردند و تنها مسيرهاي حمل و نقل شهروندان خيابان‌ها بود. بيشترهمشهريان همديگر را مي‌شناختند و نياز كمي به نشانه سازي راهنمايي كننده وجودداشت. با پيش آمدن انقلاب صنعتي افزايش توليدات، دگرگوني شيوه توليد، توزيع وگسترش كارخانه‌ها در شهر و بحران محيط زيست، چهره‌ي شهرها دگرگون شد. پاريس‌نخستين و برجسته‌ترين شهري بود كه تلاش‌هاي مهمي در آن در جهت شهرسازي انجام‌داده شد. در دوران فرمانروايي ناپلئون سوم بود كه پارگ همگاني به عنوان جزيره‌اي‌كوچك از طبيعت در دل شهر قرار گرفت و بهره‌گيري از گياهان در فضاهاي شهري درنيمه‌ي دوم اين سده رواج يافت. در سده‌ي نوزدهم همچنين تجهيزاتي مثل كيوسك وسايه‌بان ساخته شد و كوچه‌هاي شهري شكل امروزين خود را به دست آوردند.
اما در حقيقت تا پيش از سده بيستم، زيبايي در فضاهاي شهري بر كاربرد برتري‌داشت. «در نخستين سال‌هاي سده‌ي بيستم، مدرنيسم موجب دگرگون شدن چهره شهرشد، و گسترش سريع تكنولوزژي و توليدات كارخانه‌يي افزايش جمعيت و اهميت يافتن‌سود و سرمايه شهرها را از حالت گذشته بيرون آورد. رشد ساختمان‌ها و برج‌هاي بلندروزافزون، بر فضاي شهرها سايه انداخت و كم‌كم موجب شد كه به جاي فضا،ساختمان‌ها شكل دهنده‌ي شهر باشند. با افزايش تعداد اتومبيل و تراكم خيابان‌ها، پياده‌روديگر حفاظشي كافي براي عابران پياده محسوب نمي‌شد. شهرها براي حفاظت عابران‌پياده در برابر تجاوز وسايل نقليه، از سيستم‌هاي حفاظتي، از جمله ميله‌هاي فلزي،نرده‌هاي يكپارچه‌ي فلزي، ميله‌هاي بتني و ديوارهاي كوچك سيماني كمك گرفتند. باتعميم شبكه آبرساني در همه‌ي منازل، آبنماها نيز اهميت خود را از دست دادند و دامنه‌ي‌كاربرد آبنماهاي تاريخي تنها به تزئين شهر محدود گرديد. از سال‌هاي 1920، با تعميم‌روشنايي برق ، چراغ‌هاي گازي قديمي جاي خود را به تير چراغ برق دادند.
شهر امروزي مي‌خواهد خود را مظهر نوعي نظم و منطق معرفي كند. امروزه، معابردسته‌بندي و به انواع متفاوت زير تقسيم شده‌اند: بزرگراه، بولوار، خيابان، گذرگاه،بن‌بست و كوي. با گسترش اعجاب‌انگيز وسايل نقليه عمومي، ايستگاه‌ها به وسيله‌ي‌ميله‌هايي در كنار معابر محدود و مشخص شده‌اند.»
امروزه درك ما از شهر، با گذشته تفاوت پيدا كرده است. اگر در گذشته شهر درحقيقت چيزي جز گردهمايي فشرده انسان‌هايي كه مسأله اصلي آنها پناه جويي درخانه‌هاي كوچك و تقريباً بدون روزنه‌اي براي حفاظت در برابر تغييرات جوي يا دشمنان‌خارجي نبود، امروز، شهر را پديده‌اي كاملاً زنده مي‌دانند كه واقعاً همچون انسان زندگي‌مي‌كند و جنبش دارد. ترافيك سريع جنبش خون، و فضاي سبز عمل تنفس آن را انجام‌مي‌دهد.»
نخستين برنامه‌ريزي‌هاي طراحي و گسترش شهري در نخستين سال‌هاي سده‌كنوني اغاز شد. در اين برنامه‌ريزي‌ها، گونه‌ي، تجهيز فضاهاي متفاوت بيروني بامشخص شدن كاربردشان تغيير يافت. در سده‌ي بيستم، برخلاف باغ‌هاي تفريحي‌سده‌هاي هيجدهم و نوزدهم، فضاهاي سبز يا پارك‌ها ايجاد شدند. اين فضاها تاحدي به‌نيازهاي جديد شهروندان كه ناشي از كثرت شهرنشيني بود، پاسخ مي‌دادند. انديشه‌پديدآوردن فضاي آزاد با كيفيت عالي تقريباً از دهه‌ي 1960، ابتدا در كشورهاي شمال‌اروپا، به ويژه هلند و سپس در ايالات متحده‌ي آمريكا، ظاهر شد. اين انديشه از سويي‌نتيجه جنبه‌ي كاربردي شديدي بود كه پس از جنگ جهاني دوم چيرگي كامل پيدا كرده بودو از سوي ديگر ناشي از نياز شهروندان به محيطي خوشايندتر براي زندگي بود. كم‌كم‌مسئوولان به اين امر واقف شدند كه افزون بر معماري، مسأله ايجاد فضاهاي همگاني نيز،يكي از مشكلات شهرسازي مدرن محسوب مي‌شود. خيابان‌ها، ميدان‌ها و باغ‌ها، از آغازسده‌ي بيستم به بعد اهميت و عظمت خود را از دست داده بودند. مسؤولان دريافتند كه‌فضاهاي همگاني كه در بيشتر مناطق به صورت زائده درآمده بود، نه محيطي خاكي درحاشيه و مكمل معماري، بلكه فضايي مركزي است تا بناها در اطراف آن احداث گردد. كارخيابان‌ها و كوچه‌ها فقط ارتباط خانه‌ها و مكان‌ها به يكديگر نيست به اين ترتيب نخستين‌اقدامات در مورد تجهيز مراكز شهري و فضاهاي سبز حاشيه شهر صورت گرفت.
در عين حال كارشناسان دريافتند كه شهر قديمي كه در زير سايه‌ي برج‌هاي بلند وخطوط و رنگ‌هاي خشن و مبتذل مدرنيسم، در حال نابودي تدريجي بود، چه از ديدگاه‌زيبايي‌شناسي و چه از ديدگاه رواني - اجتماعي، ارزشي فوق تصور دارد. به همين دليل‌كم‌كم ديدگاه‌هاي نويني درباره بازسازي و زنده سازي مناطق قديمي شهر و بهسازي وامروزي كردن بافت قديمي شهري ضمن اعاده‌ي اعتبار فرهنگي منطقه‌ي تاريخي ومركزي شهر، پديد آمد، كه با رونق گرفتن صنعت جهانگردي و اهميت يافتن درآمد حاصل‌از آن به عنوان يكي از منابع اصلي درآمد شهرها مصادف گشت.
مبلغ قابل پرداخت 20,000 تومان
برچسب های مهم
